Een kleine, dwarse kerk: kwaliteit in muziek en in het doorgronden van de bijbelse literatuur
De Lutherse Kerk van Apeldoorn vormt een kleine, actieve gemeenschap in de Lutherse traditie. Reformator Martin Luther was een dwarse Augustijner monnik die enerzijds in alle opzichten kind was van zijn tijd en tegelijk zijn tijd ver vooruit. Zijn inzichten waren briljant, zijn Bijbelvertaling baanbrekend en zijn bijdrage aan de vorming van het Duits als eenheidstaal ongeëvenaard. Lees hieronder waarom Luther's theologie nog steeds niets aan actualiteit heeft verloren.
Waarom waren zoveel grote Europese componisten Luthers?
Is het toevallig dat het grootse muzikale genie uit de Europese geschiedenis, Johann Sebastian Bach (1685-1750) een Lutherse gelovige was? Trouwens ook Georg Philipp Telemann (1681-1767), Bachs tijdgenoot en destijds beroemder dan Johann Sebastian zelf, en Georg Friedrich Händel (1685-1759) waren Lutheraan, net als de beroemde Dietrich Buxtehude (1637-1707) uit Lübeck waar Bach zoveel van mocht leren. Ik denk niet dat het toevallig is dat in Midden-Duitsland na de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) een onwaarschijnlijk rijke muziekcultuur is ontstaan. Dat had alles te maken met reformator en genie Martin Luther (1483-1546). Lees verder.
Luthers genadeleer – de kern van zijn theologie
Op 31 oktober bevestigde Luther zijn 95 stellingen op de deur van de slotkapel te Wittenberg waarin hij zich onder meer verzette tegen de aflaathandel. Hij bestrijdt de maakbaarheid van de morele balans waarvan de aflaathandel een uitdrukking is: het kopen van vergeving door geld –aflaten–, bedevaarten, goede werken, zelfkastijding en boetedoening. Met zijn kritiek op de aflaathandel verzet Luther zich dus tegen de economisering van het morele die we ook in ons hedendaagse vergeldingsdenken terugvinden: de dader heeft onrechtmatig winst behaald ten koste van het slachtoffer (dat evenredig verlies heeft geleden). Dat moeten we dan weer herstellen door de dader verlies te laten lijden. Maar levert dat het slachtoffer werkelijk winst op, genoegdoening? Kan de markt van straf en schadevergoeding rechtvaardigheid scheppen? Nee, zegt Luther. Gerechtigheid, het recht zetten van mensen, het recht zetten van gekwetste verhoudingen, is iets wat we ontvangen. Maar wat betekent dat?
In de Lutherse theologie staat het begrip 'genade' centraal. Wat is dat precies? God als de grote Sinterklaas? Vergeving op een koopje? Wat is de moderne betekenis van de centrale Lutherse idee dat we 'uit genade leven'? Hoe moeten we Luthers verzet tegen de 'heiliging door goede werken' begrijpen, waarin zelfs berouw en boete niet mogen worden begrepen als voorwaarde voor genade-verlening? Lees hier het hele artikel